ایران در طول ۷۴ سال( ۱۲۹۳.ش شروع جنگ جهانی اول تا ۱۳۶۷.ش پایان جنگ تحمیلی) ۳ جنگ بزرگ را در خود دید.
جنگ جهانی اول:
۸ روز بعد از تاج گذاری احمد شاه قاجار درسال ۱۲۹۳ جنگ شروع شد.
ایران اعلام بیطرفی کرد(راهبرد تسلیم) با این حال از غرب کشور، آلمان و عثمانی و از شمال، روسها به ایران حمله کردند و زمین ایران صحنه درگیری بین دو طرف جنگ شد.
هر کجا وارد میشدند، گندم و محصولات را آتش میزدند تا به دست طرف مقابل نیفتد.
درگیری دوطرف به تهران رسید، احمدشاه میخواست پایتخت از تهران به اصفهان انتقال دهد. اما نمایندگان روس و انگلیس اجازه ندادند.
انقلاب اکتبر روسیه شد، روسها ایران را ترک کردند، تمام ایران تحت اشغال کامل انگلیس شد.
انگلیسیها باعث ایجاد قحطی و بیماری شدند، مردم ایران قوت لایموت هم نداشتند.
مردم به علوفه خوردن روی آوردند، کار به خوردن مردار رسید، به گفته داناهو در کتاب ماموریت به پرشیا؛ قحطی به زندهخواری و بچهخواری رسیده بود. یک خروار گندم(۱۰۰کیلوگرم) از ۴ تومان به ۴۰۰ تومان در یک سال رسید.(تورم ۱۰هزار درصدی). حدود ۹ میلیون نفر از جمعیت ایران(۴۰ درصد جمعیت ایران) از بیماری و گرسنگی از دنیا رفتند.
جنگ جهانی دوم:
شهریور ۱۳۲۰ سفیران روس و انگلیس به خانه حسنعلی منصور(نخست وزیر) رفتند و گفتند کشور ایران توسط ما اشغال شده است. حسنعلی منصور رضا شاه را خبر کرد.
رضا شاه گفت: ما که حاضر بودیم هر چه میخواهند در اختیارشان بگذاریم، چرا این کار را کردند.(راهبرد تسلیم)
رضا شاه حتی حاضر به شلیک یک گلوله نشد.(تسلیم، سکوت، عدم مقاومت، سازش)
حدود ۴ میلیون نفر از جمعیت ایران بر اثر قحطی و گرسنگی و بیماری از دنیا رفتند.
قحطی و شرایط بد اقتصادی تا ۱۰ سال بر ایران مرتب بود(۱۳۲۰ش تا ۱۳۳۰ش)
دفاع مقدس :
انقلاب نوپا بود و تازه شکل گرفته بود.
جنگ تحمیلی ۸ سال طول کشید
در شرایطی که ایران با ابرقدرتها در حال قطع ارتباط بود، انتظار میرفت شرایط اقتصادی بسیار بدی داشته باشیم.
هر کس هرچه داشت برادرانه و خواهرانه برای کمک به جبهه خالصانه کمک میکرد.
خانوادهها فرزندانشان را به جبهه میفرستادند.
خانمها لباس و دستکش و... برای جبهه میدوختند، عدهای دیگر نان میپختند.
حتی کودکان عیدیهای خودشان را به جبهه کمک میکردند.
نتیجه:
جنگ جهانی اول حدود ۴ سال، جنگ جهانی دوم حدود ۶ سال و دفاع مقدس ۸ سال طول کشید.
دفاع مقدس طولانیترین جنگ قرن بیستم، و دومین جنگ طولانی در قرن حاضر بود.
در جنگ جهانی اول و دوم حتی یک گلوله به سمت دشمنان شلیک نشد و شعار مرگ بر انگلیس و روس و آلمان نبود.(راهبرد: تسلیم، سکوت، سازش)
در دفاع مقدس، ایران ۱۹ عملیات بزرگ، ۱۹ عملیات متوسط و ۱۲۵ عملیات کوچک انجام داد.(راهبرد: مقاومت فعال)
تلفات انسانی ایران در جنگ اول جهانی ۹ میلیون نفر(سالانه ۳ میلیون نفر)، در جنگ دوم جهانی ۴ میلیون نفر(سالانه ۲ میلیون نفر)و تعداد شهدای دفاع مقدس کمتر از ۲۰۰ هزار نفر(سالانه ۲۵ هزار نفر) بود.(تلفات زمان سازش و تسلیم ۱۲۰ برابر زمان مقاومت فعال بود.)
در جنگ جهانی اول و دوم در ایران قحطی، بیماری و وضعیت نابسامانی اقتصادی بود اما در دفاع مقدس مردم زندگی عادی داشتند و خودشان کمکهای مالی و ... به جبهه میکردند.
در جنگ جهانی اول و دوم تمامیت ارضی ایران اشغال شد اما در دفاع مقدس حتی یک وجب از خاک ایران تحت اشغال قرار نگرفت.
در جنگ جهانی اول و دوم بین مردم تفرقه و اختلاف و درگیری بود اما در دفاع مقدس برادری، ایثار، از خود گذشتگی و... بین مردم برقرار بود.